امام صادق علیه السلام در حدیثی طولانی می فرمایند:
«...ای هشام! عاقل به دنیا و اهل آن نگریست و دانست که دنیا جز با زحمت به دست نیاید. به آخرت نیز نگریست و دانست که آن هم جز با زحمت به دست نمی آید، پس زحمت و رنج خود را مصروف بدست آوردن آنکه پاینده تر بود کرد.
ای هشام! خردمندان از دنیا روی گردانده و به آخرت رو آورده اند زیرا می دانند که دنیا خواستنی است و آخرت هم خواستنی، و آن کسی که آخرت را بخواهد دنیا به دنبالش خواهد آمد و روزیش را به طور کامل به او خواهد داد. اما کسی که در جستجوی دنیا برآید، سرانجام مرگ به او خواهد رسید و دنیا و آخرتش را یکجا تباه خواهد ساخت.
ای هشام! کسی که بی نیازی را بدون مال اندوزی بخواهد و راحتی و رهایی قلب از حسد و سلامتی دین را، پس برای همه اینها به درگاه خدا رفته با تضرع و التماس از او عقل طلب می کند، زیرا عاقل به اندازه نیاز بسنده کرده و هر کس که قناعت پیشه کند بی نیاز گردد و برای کسی که قناعت نکند هیچ بی نیازی نخواهد بود...»
اصول کافی ج ۱ص ۱۹
دوربین!
مجلسی هست و شما در جمع دوستان و آشنایان نشسته اید و بساط شوخی و خنده و خاطره و حکایت گرم است که در همین وقت یکی از دوستانتان دوربین به دست همانطور که مشغول فیلم برداری است از در وارد می شود و ولوله ای در جمع به پا می گردد...
یکی لباسش را صاف و مرتب می کند، آن دیگری با موهایش ور می رود، نفر بعد دکمه یقه اش را می بندد، یکی هم دستهایش را جلوی صورتش می گیرد و می گوید که از من فیلم نگیر...
در این بین فریاد یکی هم بلند می شود که چرا بی اجازه فیلم گرفتی باید اول خبر می دادی و ...
با خود فکر می کنید به راستی این در معرض دید دیگران قرار داشتن چه حس عجیبی به انسان می دهد. به محض اینکه احساس می کنید چشمانی ناظر شما هستند، رفتارتان عوض شده و سعی می کنید ظاهری برازنده تر و برخوردی عابرومندتر داشته باشید، به این ترتیب آهسته برمیخیزید و جای خود را تغییر می دهید تا از میدان دید دوربین خارج شوید.
حالا دیگر کسی شما را نخواهد دید.
ولی آیا حقیقتا هیچکس؟!
هیچ کس شما را نخواهد دید؟!!!
آیا زمانی هست که ما کاملا از دید هر شاهد و بیننده ای دور باشیم؟!
در خلوت و تنهایی مطلق، و هیچ چشمی ناظر ما نباشد؟!
واقعیت اینست که ما در خلع زندگی نمی کنیم، بلکه در مخفی ترین مکانها نیز چشمانی ناظر ما هستند.
کدام چشمها؟
چشمان بزرگ امیر حکیم هستی، ولی و صاحب الامر کائنات، همو که عین الله فی خلقه است، چشم بینا و بیدار خداوند ابصر الناظرین است، او که در همه حال و همه جا شاهد و ناظر ماست :
چه آنگاه که به دعا و عبادت مشغولیم،
خواه آنزمان که در جمع دوستان فرصتهای خود را به بطالت و بیهودگی تلف می کنیم،
خواه آنگاه که دست محبت بر سر ایتام آل محمد(ص) می کشیم،
و یا در مجالس بزم و عروسی و شادیمان...
و نیز آنگاه که در مکتب درس و بحث و حدیث نشسته ایم...
جایی و زمانی نیست که چشمان بیدار و بینای حق از ما غافل باشد، او از ما غافل نمی شود حتی اگر ما خود از خویش غافل مانده باشیم.
امام زمان (عج) خود فرموده:
«انا یحیط علمنا بانبائکم و لا یعزب عنا شئی من اخبارکم»
ما به اخبار شما آگاهی داریم و چیزی از مسائل شما از ما پوشیده نیست.
(بحارالانوار ج۵۳ ص۱۵۷)
مایی که حضور یک دوربین فیلم برداری آرامشمان را برهم می زند و نگرانیم مبادا کسی یا کسانی ما را درحالتی که مناسب نیست ببینند، چگونه وجود و حضور این «عین الله الناظره» را نادیده می گیریم؟
چه حالی به ما دست خواهد داد اگر بدانیم در خلوتهای گناه آلودمان، شاهد معاصی ما بوده است و این خداوند است که در قرآن کریم می فرماید:
«و قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المومنون و ستردون الی عالم الغیب و الشهاده فینبئکم بما کنتم تعملوان» (توبه ۱۰۵)
ابان الزیاد نقل میکند به امام رضا (ع) عرض کردم برای من و اهل بیتم دعا بفرمایید.
پس فرمود آیا چنین نکرده ام؟
به خدا سوگند اعمال شما هر روز و شب بر من عرضه می شود.
من این سخن را سخت عظیم داشتم.
پس فرمود آیا این آیه را در قرآن نخوانده اید:
«هرچه می خواهید انجام دهید که اکنون خدا عمل شما را می بیند و رسول او و مومنین نیز...» (توبه ۱۰۵)
(نورالثقلین ج۲ص۲۶۲)
امام صادق(ع) فرمودند:
منظور از مومنون در این آیه(توبه ۱۰۵)حضرت امیرالمومنین (ع) و فرزندان آن حضرت می باشند.
(تفسیر جامع ج۳)
